جفت ماندگی (Retained Placenta)
زمان زایمان گاوهای بسیار پرشیر از نظر متابولیسمی یک دوره بحرانی است که با شروع شیردهی در ارتباط است. جفت ماندگی در گاوها ممکن است دارای اتیولوژی چند عاملی باشد، اما در گله هایی که عاری از بیماری های عفونی هستند، مهمترین دلایل مواردی از قبیل تغییرات متابولیکی و اختلالات موجود در تعادل داخلی و استرس می باشد.
در طول دوره زایمان، مهمترین عامل سرکوب سیستم ایمنی بدن و افت فشار خون رحم در گاوها، استرس متابولیکی ناشی از عوامل هورمونی و تغذیه ای است. از جمله نوسانات متابولیکی شامل، تعادل انرژی منفی و همچنین کمبود پروتئین ها، مواد معدنی، ویتامین ها و آنتی اکسیدان ها می باشد.
در ادامه این مقاله که با تلاش کارشناسان شرکت سالم دام سپاهان تهیه شده است با مقوله جفت ماندگی بیشتر آشنا می شوید.
این استرس متابولیکی در نتیجه عدم تعادل در هموستاز متابولیک درونی بدن، سیستم هیپوتالاموس- هیپوفیز- آدرنرژیک (HPA) را فعال کرده و باعث افزایش غلظت کورتیکواستروئید (کورتیزول) سرم، به ویژه در زمان زایمان می شود. کورتیزول یک عامل سرکوب کننده سیستم ایمنی قوی است که باعث کاهش تکثیر لکوسیت ها و عملکرد آنها می شود. استرس متابولیک محیطی همچنین ممکن است تولید کاتکول آمین ها، به ویژه آدرنالین را تحریک کند.
افزایش سطح آدرنالین باعث فعال شدن گیرنده های آدرنال در میومتر می شود که به نوبه خود باعث هیپوتونی یا آتونی رحم در هنگام زایمان در گاوها می شود. افزایش سطح کورتیزول و آدرنالین ممکن است به طور قابل توجهی مانع از دفع جفت در گاوها شود، در نتیجه میزان جفت ماندگی افزایش می یابد.
این مکانیسم های مهم برای جفت ماندگی در گاوهای پر شیر، اغلب اتیولوژی متابولیک تغذیه ای دارند، اما اختلالات متابولیکی ثانویه و استرس متابولیکی در هنگام زایمان نیز میتواند اثرگذار باشد. این اتیولوژی متابولیکی و ایمنی شناختی و پاتوژنز جفت ماندگی معمولاً در گاوهای با تولید شیر بالا در دامداری ها در غیاب بیماری های عفونی رخ می دهد، که می تواند باعث جفت ماندگی، مرده زایی و عفونت رحم ناشی از جفت ماندگی شود.
اتیولوژی متابولیک و معدنی و پاتوژنز جفت ماندگی در گاوها
دوره زایمان با توجه به تغییرات هورمونی، متابولیسم، ایمنی، سلامتی، باروری بیشتر و تولید شیر، یک دوره بحرانی در گاوهای پرشیر است (Goff and Horst 1997؛ Sobiech et al. 2010؛ Wathers 2010؛ LeBlanc 2013). در این مدت، سیستم ایمنی بدن در گاوهای انتظار زایمان تضعیف می شود (LeBlanc و همکاران 2004 ؛ Goff 2008).
نویسندگان ذکر شده، ارتباط مهمی بین سرکوب سیستم ایمنی بدن و کمبود انرژی، پروتئین ها، مواد معدنی، ویتامین ها، آنتی اکسیدان ها در گاوهای با بازده بالا ارائه داده اند. در طول دوره انتقال در گاوهایی که تولید بالایی دارند، مهمترین علت اختلال در سیستم ایمنی بدن آنها، استرس محیطی ناشی از نوسانات هورمونی و متابولیکی است، به ویژه تعادل انرژی منفی، کمبود مواد معدنی، آنتی اکسیدان ها و ویتامین های مرتبط با نیاز یک جنین بالغ و زمان شروع شیردهی (LeBlanc و همکاران 2004 ؛ Mee 2004 ؛ Goff 2006 ؛ Spears and Weiss 2008 ؛ Wathers et al. 2013؛ Esposito et al. 2014).
با تحریک تولید هورمون آزادکننده کورتیکوتروفیک (CRH ) هورمون آزادکننده آدرنوکورتیکوتروفیک ACTH) )، این استرس متابولیکی سیستم هیپوتالاموس- هیپوفیز HPA) ) را فعال می کند و در نتیجه سطح کورتیزول پلاسما را از میانگین غلظت پایه حدود 5 نانوگرم افزایش می دهد.
تشخیص شرایط متابولیکی و معدنی در گاوهای انتظار زایمان
در گله گاوهای پر شیر که کمتر در معرض بیماری های عفونی هستند، مهمترین عامل بیماری زا که باعث RP در هنگام زایمان می شود سرکوب سیستم ایمنی ناشی از اختلالات متابولیکی است. این شرایط متابولیکی و اثرات سلامتی به میزان کافی با تولید زیاد شیر در گاوها ارتباط دارد (Goff 2008).
در مواردی که گاوها مشکلات متابولیکی و ایمنی کم تری دارند، موارد بالینی RP در درصد کمی از گاوها در گله مشاهده می شود. با این حال، در مواردی که سطح سرکوب سیستم ایمنی بدن بیشتر باشد، RP اغلب در بالای 10٪ گله مشاهده می شود. در اتحادیه اروپا، میزان ابتلا به RP در حدود 10٪ گاوهای شیری مشاهده می شود (سوتر و همکاران 2013) و این سومین مشکل مهم بهداشتی در دامداری ها پس از ورم پستان و لنگش است. بروز RP در گاوهای شیری همچنین می تواند نشانگر کارایی متابولیسم در زمان انتظار زایمان در گله باشد.
غلظت سرمی اسیدهای چرب غیر استری (NEFA) بالای 0.4 میلی مول در لیتر در 7-10 روز قبل از زایمان، پیش بینی شده با افزایش خطر RP و سایر مشکلات بهداشتی پس از زایمان در گاوها همراه است. تحقیقات دیگر نشان داد که در گاوهای بسیار پرشیر با غلظت بالاتر از 0.3 میلی مول در لیتر NEFA سرم قبل از زایمان، RP در مقایسه با گاوهای با شاخص متعادل تر، دو برابر بیشتر مشاهده می شود (نسبت درگیری = 1.8) (Chapinal و همکاران 2011 )
ممکن است اختلالات متابولیکی و معدنی مختلفی قبل و حین زایمان به عنوان عوامل خطر RP در گاوهای شیری بسیار پرشیر مشاهده شود (Trevisi و همکاران 2008) در گاوهایی که دارای RP هستند، اختلالات در عملکرد کبد نیز تشخیص داده شده است (Semacan 2005).
بدون دیدگاه