مکمل ویتامینه و معدنی اسب (EQI vitAmin)
دستگاه گوارش و معده نسبتا کوچک اسب ها برای زندگی در طبیعت، کم خوردن و پرسه زدن در چمن زارها هنگام چرا تطابق یافته است. زمانی که اسب ها اهلی شدند و برای کار انتخاب شدند، باید با وعده های اضافی تغذیه شوند که با کار اضافی آنها متناسب باشد. باید توجه داشت که اسطبل های امروزی با محیط زندگی اصلی آنها تفاوت بسیار دارد.
امروزه پیشرفت در صنعت پرورش اسب سبب تغییر تغذیه آن از حالت سنتی به صنعتی شده است. به علاوه استفاده های متفاوت از این حیوان باعث تغییر عادت غذایی آن از گیاه خواری به سوی خوراک های متراکم (کنسانتره) شده است.
به همین منظور منابع مختلفی، از جمله کنسانتره برای تامین بخشی از انرژی و پروتیین جیره و سایر مکمل های معدنی و ویتامینی با هدف های متفاوتی به منظور تامین نیازهای اسب مورد استفاده قرار می گیرد. مکمل های معدنی به علت نقش های مختلف در واکنش های بیوشیمیایی بدن از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند و فاقد انرژی و پروتیین بوده ولی برای مصرف انرژی و پروتیین و نیز متابولیسم مواد غذایی، لازم می باشند.
ویتامین ها گروهی از ترکیبات هستندکه به مقدار بسیار کم در مواد خوراکی وجود دارند و برای هضم و جذب مواد خوراکی دیگر مورد نیاز می باشند. با توجه به انتقال ریز مغذی ها از مادیان به کره در زمان شیـردهی، امکان بـروز مشـکلات متابولیـکی، ضعف، احتمال عدم کارآیی سیستم ایمنی مادیان در زمان شیردهی بالا می باشـد. استفـاده از مکمــل های شرکت سالم دام سپاهان بـاعث ایجاد اطمینان خاطر از تغذیه بهینه ریز مغذی ها در کره و مادیان خواهد شد.
مزایا:
حفظ سلامت اندام حرکتی، جلوگیری از آسیب مفاصل و عضلات، حفظ کارکرد مناسب عضلات، افزایش تمرکز حیوان و سلامت سیستم عصبی، همچنین افزایـش انرژی قابل دسترس و قابل هضم برای اسب های با فعالیت بالا از مهم ترین جنبه های پرورش و تغذیه اسب ها می باشد.
باعث افزایش کیفیت شیر مادیان و در نتیجه بهبود رشد و افزایش کارآیی سیستم ایمنی کره می شود.
احتیاجات بالای انرژی، اهمیت مواد حد واسطه (کوآنزیم ها و کاتالیزورها) در اسب های کورس را دو چندان نموده است. بسیاری از ویتامین ها، مواد معدنی و افزودنی های بکار رفته در این مکمل تنظیم کننده متابولیسم انرژی مواد مغذی بوده و تامین مقادیر مناسب از این مواد واسط باعث بهبود متابولیسم و افزایش دسترسی به انرژی آنی و مواد ریز مغذی خواهد بود. همچنین اسیدهای آمینه و مواد معدنی بکار رفته در این محصول کارکرد بهینه عضلات قلبی و اسکلتی را حمایت می کنند.
با دارا بودن محتوای مناسب از ال – کارنیتین و منیزیوم در کنار سـایـر مـواد افزودنـی باعث افـزایش عملکـرد و پاسخ سریع عضلات می گردد.کاهش اختلالات متابولیسمی و در نتیجه کاهش بروز برخی بیماریها در اسب
جلوگیری از ضعف، عدم تعادل و زمین خوردن اسب
کاهش استرس های شدید محیطی
افزایش غلظت کلسیم در استخوان ها و کاهش ترک خوردگی استخوان ها
افزایش رشد استخوان
بهبود در سوخت و ساز طبیعی سلول ها ، اعصاب و ماهیچه ها
افزایش راندمان فعالیت های مغز و اعصاب
برطرف کننده تشنج، گرفتگی عضلات و لرزش عضلانی
کاهش از دست رفتن آب بدن
افزایش مصرف پروتئین ها و انرژی هضم شده
گروه های دامی هدف:
اسب های پرش و اسپرت
کره و مادیان
اسب های تحت تمرین شدید و کورس
میران مصرف:
با گروه فنی شرکت تماس حاصل فرمایید
بسته بندی:
پاکت های 25 کیلوگرمی
مدت نگهداری:
دوام و پایداری مکمل از تاریخ تولید به مدت 12 ماه است.
شرایط نگهداری:
در جای خشک و خنک و بر روی پالت نگهداری شود
نقش ویتامین در اسب
مواد ویتامینه از مواد مغذی ضروری برای بدن هستند که به مقدار کم مورد استفاده بدن قرار میگیرند و کمبود آنها باعث مشکلات متابولیسمی و بروز برخی بیماریها در اسب میشود. بسیاری از ویتامین ها به عنوان کاتالیزور بسیاری از انتقالات و واکنشهای بین مواد در بدن و یا به عنوان کوآنزیم در ساختمان آنزیم وجود دارند که بخش ضروری آنزیم به شمار می روند. بطور معمول ۱۵ ویتامین ضروری برای اسب مشخص شده است. ویتامینهای محلول در چربی میتوانند در بدن و به ویژه در کبد ذخیره شوند. بنابراین اسب می تواند ذخیره مناسبی از این ویتامینها در بدن داشته باشد. بیشتر این ویتامین ها و یا پیش ساز های آنها در علوفه های سبز وجود دارند.
تک سمیان به ویژه اسب می تواند در فصول گرم سال به مقدار کافی این ویتامینها را در دریافت کرده و برای زمستان ذخیره کند. میزان ویتامین خوراکیها و علوفه ها به نوع خوراک، شرایط اقلیمی، شرایط برداشت و انبارداری بستگی دارد. علوفه های با کیفیت بالا بسیاری از ویتامینها را برای اسب تامین می کنند، ولی تغذیه علوفههای کم کیفیت ممکن است باعث کمبود ویتامین در جیره شود که افزودن مکمل های ویتامینی ضروری است. همچنین استفاده از مکمل ویتامینه در خشکسالی ها، استرس ها و یا رشد بالا ضروری حائز اهمیت است. بسیاری از ویتامین های محلول در آب توسط میکرو ارگانیسم های روده اسب ساخته می شوند و نیازی به ذخیره سازی آنها در بدن نیست.
نقش ویتامین A در اسب
ویتامین A از پیش سازهایی به نام بتاکاروتن تشکیل شده است که شکل بیولوژیکی آن ترانس رتینول است. احتیاجات اسب به ویتامین A را می توان با بتاکاروتن نیز نشان داد. بتاکاروتن در اغلب علوفه های سبز وجود داشته و در دیواره روده تبدیل به ویتامین A میشود. کاروتن در حضور نور آفتاب، اکسیژن و دمای بالا تجزیه می شود. وقتی که علوفه به مدت یک سال در معرض آفتاب و باران قرار گیرد، ۹۰٪ کاروتن آن از بین می رود.
انبار کردن طولانی نیز باعث کاهش محتویات کاروتنی علوفه ها میشود. پس از ۶ ماه انبارداری، مقادیر قابل توجهی از کاروتن از بین میرود. و پس از ۲ سال انبارداری فقط ۱۰٪ از کاروتن علوفه ها باقی می ماند. همانطور که گفته شد ویتامین A می تواند در کبد ذخیره شود، اسب هایی که از علوفه های سبز تغذیه می کنند، می توانند برای ۳ تا ۶ ماه نیاز ویتامین A خود را ذخیره کنند.
نکته
از تغذیه بیش از حد این ویتامین باید خودداری کرد چرا که باعث نرمی و پوکی استخوان و پوسته پوسته شدن اپیتلیوم می شود. احتیاجات ویتامین A را می توان بوسیله منابع حاوی ترکیبات رتینولی تامین کرد. استات و پالمتیات ترانس رتینول دو منبع مهم رتینولی اند. مقدار نیاز ویتامین A برای تمام اسب ها، ۳۰ تا ۶۰ واحد بین المللی ویتامین A یا معادل رتینولی آن به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در هر روز و با ۱۲۰ تا ۲۴۰ واحد بین المللی پیش ساز ویتامین A یا کاروتن به ازای هر کیلو گرم وزن بدن است.
نقش ویتامین D در اسب
نور خورشید باعث تبدیل ۷- دی هیدرو کلسترول به عنوان یک سوبسترا در پوست به ویتامین D میشوند. تابش نور به مدت ۳۰ دقیقه در روز برای تامین احتیاجات ویتامین D در اسب ها کافی است. از منابع دیگر این ویتامین محصولات علوفهای است که در معرض نور خورشید قرار گرفته باشند. میزان دقیق احتیاجات اسب به این ویتامین هنوز مشخص نشده است. اما علائم کمبود این ویتامین شامل نرمی استخوان (ریکتز) است که به ندرت بوجود میآید. تغذیه مقادیر اضافی این ویتامین ممکن است باعث بروز مشکلاتی شود.
سم ویتامین D
مقادیر سمی این ویتامین، حدودا ۱۰ برابر نیاز روزانه یعنی ۲۵۰۰ تا ۵۰۰۰ واحد بین المللی (۶ واحد بین المللی به ازای هر کیلوگرم وزن بدن ) است که در صورت تغذیه این سطوح برای ماههای طولانی علائم مسمومیت بروز خواهد کرد. در این زمان کلسیم زیادی در بافت های نرم مانند قلب، شش ها و عضلات رسوب کرده و عوارض اسکلتی در استخوان بروز میکند. برخی گیاهان مانند گل یاس (jasmine) حاوی مقادیر سمی از ترکیبات شبه ویتامین D است. ضرورت استفاده از مکمل ویتامین D کمتر اتفاق میافتد. مقادیر توصیه شده NRC برای این ویتامین حداکثر ۲۲۰ واحد بین المللی در هر کیلو گرم خوراک است.
نقش ویتامین E در اسب
نقش ویتامین E در پرورش اسب را نمیتوان نادیده گرفت. از مشتقات ترکیبات ۸ گانه ای هستند که فعالیت زیستی آلفا توکوفرولی دارند. این ترکیبات در چربی محلول بوده و میزان آن ها بصورت واحد بین المللی بیان می شود. اطلاعات و شناخت کمی در مورد احتیاجات ویتامین E در اسب وجود دارد. اما مطالعات نشان می دهند که جیره کره ها، مادیان های آبستن و شیرده و اسب های با فعالیت بالا باید حاوی ۸۰ تا ۱۰۰ واحد بین المللی در هر کیلو گرم ماده خشک جیره باشد. انبارداری نامناسب مواد خوراکی باعث کاهش سریع سطوح ویتامین E می شود.
همچنین رطوبت بالا، آلودگی قارچی، کپک زدگی و تخمیر نیز سطوح این ویتامین در خوراکی ها را کاهش می دهد ویتامین E در علوفه های سبز در حال رشد، علوفه های خشک با کیفیت بالا، دانه غلات و روغن گیاهک دانه گندم و همچنین بصورت سنتزی و یا مکمل آلفائو کوفرول وجود دارد. مسمومیت ناشی از تغذیه بیش از حد این ویتامین در اسب مشاهده نشده است. بیماری تورم مغزی اسب سانان (EDM) ممکن است در کره هایی که در استفاده از ویتامین E مشکل دارند، بروز کند. این بیماری باعث ضعف، عدم تعادل و زمین خوردن اسب می شود، استفاده از ویتامین E در ۲ تا ۱۸ ماهگی می تواند باعث کاهش علائم بیماری شود.
نقش ویتامین K و B در اسب
ویتامین K توسط باکتری های دستگاه گوارش و همچنین توسط گیاهان ساخته می شود. بنابر این گیاهان سبز منابع خوبی از ویتامین K هستند. نیازهای تغذیه ای اسب به این ویتامین هنوز به خوبی شناخته شده نیست. ولی کمبود آن می تواند باعث خونریزی های شدید شود. .
در گروه ویتامینB ، 10 ویتامین شناخته شده است که در آب محلولاند. عملکرد این ویتامین ها نسبت به ویتامین های محلول در چربی بیشتر شناخته شده است. این ویتامین ها توسط باکتری های دستگاه گوارش ساخته می شوند و بجز ویتامین B12 به میزان قابل توجهی در علوفه های با کیفیت بالا وجود دارند.
استفاده از مکمل این گروه از ویتامینها تنها در زمان استفاده از علوفههای با کیفیت پایین، استرس شدید و یا فعالیت شدید بدنی ضرورت می یابد. مهمترین انواع این ویتامین ها تیامین، ریبوفلاوین و ویتامین B12 است. تیامین در متابولیسم کربوهیدراتها دخالت داشته و کمبود آن با کاهش مصرف خوراک بویژه علوفه های سبز اتفاق میافتد. سه میلی گرم تیامین در هر کیلوگرم ماده خشک خوراک می تواند نیاز اسب را تامین کند. ویتامین B12 در سنتز گلبول های قرمز خون دخالت دارد و باید به کمبود آن در جیره توجه بیشتری کرد.
نقش مواد معدنی در اسب
کلسیم و فسفر
در تامین این دو عنصر در جیره باید به دو نکته توجه کرد. یکی تامین مقادیر مورد نیاز و دوم حفظ نسبت مناسب بین این دو عنصر است. میزان جذب این عناصر با توجه به سن دام متفاوت است. در اسبهای جوان جذب بیش از ۷۰٪ و در اسبهای پیر در حدود ۵۰% است. غلظت این عناصر در پلاسما تقریبا ثابت است و خون تنظیم دقیقی در رابطه با غلظت این دو عنصر انجام میدهد بنابراین غلظت پلاسمایی این مواد، راهنمای خوبی از وضعیت کلسیم جیره و بدن دام نیست.
اسبهای بالغ روزانه به ۲۰ تا ۶۰ گرم کلسیم (۴۵ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) و ۱۵ تا ۴۰ گرم فسفر (۳۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) نیاز دارند که میزان آن بستگی به وزن و وضعیت فیزیولوژیکی دام دارد مادیانهای شیرده، کرههای جوان و در حال رشد و مادیان های آبستن در سه ماهه آخر آبستنی نیاز بیشتری به این عناصر دارند، نیاز اسبهای پیر نیز بالا است چرا که جذب کلسیم در بدن این اسبها کاهش یافته و به ۵۰% می رسد.
نکته مهم
همانطور که گفته شد، نسبت کلسیم به فسفر یکی از نکات مهمی است که در فرموله کردن جیره اسب، باید مورد توجه قرار گیرد. این نسبت نباید کمتر از ۱/۱ باشد. در صورتیکه این نسبت در جیره کمتر از این مقدار باشد، ولی مقدار کلسیم و فسفر جیره متعادل باشد، کلسیم از استخوان حرکت کرده و به جای آن بافت همبند فیبری جایگزین خواهد شد. این جایگزینی بویژه در استخوانهای سر بروز خواهد کرد که میتواند باعث بروز بیماری سر بزرگی شود. تغذیه جیره با نسبت ۰٫۸ تا ۱ کلسیم به فسفر به مدت ۶ تا ۱۲ ماه می تواند علائم بیماری فوق را بروز دهد و اگر این نسبت به ۰٫۶ تا ۱ کاهش یابد، این علائم بسیار زودتر بروز خواهند کرد.
کره ها می توانند نسبت ۱ تا ۳ را تحمل کنند و این تحمل در اسب های بالغ تا نسبت ۱تا ۶ نیز می رسد ولی تغذیه سطوح بالای کلسیم می تواند در جذب منیزیم، منگنز، آهن و فسفر اختلال ایجاد کند. تغذیه کلسیم در سطوح بالا به مدت طولانی می تواند باعث افزایش غلظت کلسیم در استخوان ها و ترک خوردگی آنها شود. تغذیه ناکافی کلسیم و یا فسفر می تواند باعث نرمی استخوان (ریکتز) و رشد ناقص استخوان شود.
منیزیم
منیزیم با سوخت و ساز کلسیم و فسفر ارتباط داشته، به عنوان یک کوفاکتور و فعال کننده آنزیم های سوخت و ساز پروتئین ها، چربی ها و کربوهیدارت ها عمل می کند. همچنین حضور این عنصر برای انجام سوخت و ساز طبیعی سلول ها ، اعصاب و ماهیچه ها لازم می باشد. کمبود این عنصر موجب کاهش فعالیتهای مغز و اعصاب، تشنج، گرفتگی عضلات و لرزش عضلانی می گردد. یونجه، شبدر، سبوس و بذر بزرک منابع خوبی از منیزیم هستند.این عنصر را می توان به صورت پودر مگنزیت، کربنات منیزیم یا سولفات منیزیم در جیره مورد استفاده قرار داد.
پتاسیم
عنصر پتاسیم در تنظیم مایعات بدن، تعادل اسید و باز، فعالیت اعصاب و ماهیچه ها و سوخت و ساز کربوهیدرات ها نقش اساسی دارد. البته کمبود این عنصر در بدن اسب به ندرت اتفاق می افتد. زیرا علوفه تازه یا انبار شده دارای مقادیر بالایی پتاسیم می باشد. در طی اسهال یا تعریق مقداری از پتاسیم از بدن خارج می گردد که باید توسط پتاسیم جیره جایگزین گردد.
سدیم
سدیم همانند پتاسیم در تنظیم مایعات بدن و تعادل اسید و باز موثر است. این عنصر در انتقال پیام های عصبی ، جذب قندها و اسیدهای آمینه از روده نقش ایفا می کند. کمبود این عنصر موجب از دست رفتن آب بدن، رشد ضعیف و کاهش مصرف پروتئین ها و انرژی هضم شده می شود. اکثر خوراک های مورد استفاده اسب از نظر سدیم فقیر بوده باید این کمبود با افزودن نمک طعام به جیره یا قرار دادن سنگ نمک در آخور رفع گردد. جیره هایی که در هر کیلوگرم حاوی 10-5 گرم نمک باشند، نیازمندی بدن به سدیم را برطرف می سازند. اسب های کاری روزانه 100 گرم نمک را به صورت عرق از دست می دهند که این مقدار باید از طریق جیره در اختیار دام قرار گیرد.
کلر
کلر هم در تنظیم مایعات بدن همانند سدیم و پتاسیم دخالت دارد. البته زمانی که نیاز به سدیم برطرف گردد.
توصیه ها:
مکمل های ویتامینه و معدنی از کره اسب ها شروع شود تا در آینده از بازده بالایی برخوردار شوند.
از تغذیه بیش از حد ویتامین A باید خودداری کرد چرا که باعث نرمی و پوکی استخوان و پوسته پوسته شدن اپیتلیوم می شود. همچنین مقادیر بالای ویتامین D عوارض اسکلتی در استخوان را بروز میکند.
توصیه میشود اسب ها با علوفه سبز تغذیه شوند تا از ویتامین بیشتری برخوردار شوند. همچنین برای حفظ و افزایش راندمان ویتامین ها از انبار کردن طولانی مدت علوفه پرهیز شود.